Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki to nowy program wsparcia dla przedsiębiorstw na lata 2021-2027. Jego celem jest podniesienie aktywności badawczej, a także innowacyjności przedsiębiorstw oraz wzmocnienie współpracy biznesu z nauką. Szczególnie ważny dla zainteresowanych okazał się pierwszy priorytet programu ‘’Wsparcie dla przedsiębiorców’’, co pokazali podczas niedawnych konsultacji społecznych, zdając liczne pytania i proponując ciekawe usprawnienia programu. Chcesz dowiedzieć się, jak wygląda program i jak wyprzedzić konkurencję? Zapraszamy do lektury!

Fundusze europejskie odpowiedzią na potrzeby przedsiębiorców

Programy funduszy unijnych nieustannie ewoluują, uwzględniając najnowsze potrzeby przedsiębiorców i innych zainteresowanych organizacji. W 2021 do życia powołany został program FENG — Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki. Jest to jeden z programów finansowanych w ramach polityki spójności, który jest kontynuacją dwóch wcześniejszych odsłon — Innowacyjna Gospodarka (realizowany w latach 2007 – 2013) oraz Inteligentny Rozwój (2014 – 2020).

Dla kogo jest ten program?

FENG skierowany jest głównie do przedsiębiorstw. To one, powinny pełnić główną rolę w prowadzeniu działalności badawczo — rozwojowej, jednak możliwa jest współpraca z:

• sektorem nauki,
• ośrodkami przedsiębiorczości, innowacji czy instytucjami finansowymi.
• w ramach konsorcjów przedsiębiorców oraz konsorcjów z organizacjami badawczymi,

Dotacje UE dla dużych firm – Tym razem skorzystają również duże przedsiębiorstwa

W FENG pojawiły się zapisy, umożliwiające skorzystanie z finansowania przez duże przedsiębiorstwa, które dotychczas były wykluczone z aplikowania w konkursach inwestycyjnych. Dotyczy to tzw. firm typu Small Mid-Caps (firmy zatrudniające do 499 pracowników) oraz Mid-Caps (przedsiębiorstwa zatrudniające do 3000 pracowników). Ta zmiana umożliwi tego typu przedsiębiorstwom jeszcze intensywniejszy rozwój.

Obszary wsparcia proponowane przez FENG

Istotą FENG jest wspieranie przedsiębiorców w takich obszarach jak:

• działalność badawczo — rozwojowa,
• wdrażanie innowacji,
• wykorzystanie zaawansowanych technologii,
• wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw.

To jednak nie wszystko. W programie wskazano również konieczność mocniejszego wzmacniania kompetencji pracowników, modernizacji przemysłowej oraz transformacji cyfrowej polskich przedsiębiorstw.

Finansowanie przybierze formę, dostosowaną do priorytetów programu oraz potrzeb poszczególnych grup. Możliwe formy wsparcia to:

• dotacje,
• instrumenty finansowe (kapitałowe i gwarancyjne),
• instrumenty mieszane łączące finansowanie zwrotne i dotacyjne.

Program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki zakłada wsparcie w ramach trzech priorytetów:

• Priorytet 1 Wsparcie dla przedsiębiorców
• Priorytet 2 Środowisko przyjazne innowacjom
• Priorytet 3 Pomoc techniczna

Chociaż priorytet 2 oraz 3 mają niebagatelne znaczenie dla gospodarki i biznesu, w tym artykule szczegółowo wytłumaczymy działanie priorytetu 1 i korzyści, jakie z jego zastosowania otrzymają przedsiębiorcy oraz inni gracze.

Priorytet 1, czyli potężne wsparcie dla przedsiębiorców

Sam fakt, że właśnie na pierwszy obszar programu przeznaczony jest budżet wielkości 4 358 mln EURO, czyli 55% wartości programu FENG, świadczy o tym, że jest to bardzo ważny element wsparcia dla przedsiębiorców. Podczas konsultacji społecznych, program został uznany za najbardziej przyjazny dla przedsiębiorców. Oferuje on przyjazne warunki wsparcia, szybko dostępne finansowanie, proste zasady udzielania dotacji i w pełni profesjonalne doradztwo.

Formą finansowania w ramach pierwszego priorytetu będą dotacje dla firm dostępne zarówno dla MŚP jak i dużych przedsiębiorstw oraz jednostek naukowych będących partnerami w konsorcjum. W tym ostatnim przypadku należy podkreślić zasadniczą rolę przedsiębiorstwa.

Zdecydowaną zaletą programu FENG jest to, że został on dostosowany do potrzeb beneficjentów. Po raz pierwszy w historii do ich dyspozycji pozostają wygodne moduły, które można ze sobą łączyć wedle zapotrzebowania i uznania.

Moduły obowiązkowe

W związku z naciskiem na inwestycje związane z badaniami i rozwojem beneficjent jest zobowiązany do wyboru jednego z dwóch modułów:

• ”B+R” na badania przemysłowe i prace rozwojowe

lub

• ”Infrastruktura B+R” przeznaczony na tworzenie oraz rozwój centrów badawczo — rozwojowych.

W ramach modułu B+R wnioskodawca może otrzymać dotacje unijne na wszystkie lub wybrane elementy procesu badawczego.  Uzyskaną dotacje może przeznaczyć w szczególności na badania przemysłowe, prace rozwojowe w tym tworzenie prototypu, a także testowanie go. Co ważne, w ramach projektu dopuszczalna jest wielokrotna realizacja niektórych etapów i prac rozwojowych, jeżeli przyczyni się to do efektów umożliwiających komercjalizację.

Efektem tego modułu powinno być opracowanie innowacyjnego rozwiązania gotowego do wdrożenia w przedsiębiorstwie.  Wdrożenie może zostać sfinansowane w ramach tego samego projektu, w module ”wdrożenie”.

Drugi z obowiązkowych modułów, ”infrastruktura B+R” skupia się na finansowaniu inwestycji w infrastrukturę niezbędną do realizacji agendy badawczej na rzecz tworzenia innowacyjnych produktów lub usług.

Bez dwóch powyższych modułów niemożliwe jest przystąpienie do realizacji tych, oznaczonych jako dodatkowe. Wynika to z nacisku, jaki Unia Europejska i organy krajowe kładą na rozwój badań i rozwoju i chęcią uczynienia polskiego rynku bardziej konkurencyjnym.

Moduły dodatkowe

Dodatkowymi modułami, do dowolnego zastosowania przez wnioskodawcę są:

• wdrożenie innowacji,
• kompetencje,
• zazielenianie przedsiębiorstw,
• cyfryzacja,
• internacjonalizacja i współpraca międzynarodowa.

Krótkie case study

Teoria teorią, ale czasem procesy w firmie nie mają tak oczywistego przebiegu. W dalszej części artykułu, wytłumaczymy, jak może wyglądać wdrożenie finansowania w ramach priorytetu 1 w przedsiębiorstwie.

Zmiana procesu technologicznego kwalifikuje przedsiębiorstwo do otrzymania dotacji.

Przedsiębiorstwo XYZ, zajmuje się produkcją elementów metalowych. Elementy te, stanowią część składową większych części wykorzystywanych w produkcji maszyn przemysłowych. Standardowa działalność firmy obejmuje produkcję wielkoseryjną zgodnie ze specyfikacją przekazaną przez klienta. Jednak w niektórych przypadkach, na skutek specyficznych wymagań klienta firma zmuszona jest opracować nowy proces technologiczny. Teraz pojawia się pytanie, czy w takiej sytuacji przedsiębiorstwo może otrzymać dotację z tytułu działalności B+R?

Tak. Ponieważ przedsiębiorstwo zostało niejako zmuszone do opracowania nowych założeń procesu w celu stworzenia niestandardowego produktu, może ono otrzymać dofinansowanie z tego tytułu. Będzie ono obejmować np. produkcję partii pilotażowej, koszty materiałów i surowców zużytych na wykonanie partii pilotażowej czy koszty osobowe pracowników opracowujących etapy procesu technologicznego.

Dofinansowania unijnego jednak nie otrzyma przedsiębiorstwo, które zajmuje się produkcją seryjną i nie wymaga modyfikacji oferowanych produktów.

Kiedy i jak starać się o dofinansowanie w ramach priorytetu 1?

W ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki podmioty będą mogły otrzymać dofinansowanie na swoje działania, biorąc udział w konkursie. Struktura 1 priorytetu FENG, inaczej niż poprzednie odsłony programów, nie zakłada podziału na działania. Tym razem, rozwiązania będą projektowane całościowo w formule tailor-made support.

Instytucje odpowiedzialne za wdrażanie programu to:

• Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości  (PARP)— ta instytucja będzie odpowiedzialna za obsługę jedynie małych i średnich firm oraz konsorcjów z ich udziałem;
• Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) — instytucja będzie odpowiedzialna za obsługę dużych przedsiębiorstw jak również konsorcja MŚP z organizacjami badawczymi.

Pierwszych konkursów w ramach FENG należy spodziewać się na początku 2022 roku. 

W kolejnych artykułach znajdziecie więcej informacji na temat programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki. Zostańcie z nami, a z łatwością rozwiniecie własne przedsiębiorstwa z pomocą funduszy europejskich.